12, జనవరి 2018, శుక్రవారం

ఆకాశంలో ధ్రువతార - అలిశెట్టి ప్రభాకర్!

hd image of alisetti prabhakar కోసం చిత్ర ఫలితం


తే.గీ.
కరినగరిని జగిత్యాల పురవరమున
జనన మందియుఁ దన చిన్నతనమునందె
తండ్రి మరణించఁ దానె పెద్దయయి యింటి
బరువుఁ గొనె నలిశెట్టి ప్రభాకరుండు!


శార్దూలము
ఆదర్శమ్మును వెల్గఁజేయుకొఱకై యాదర్శ కళ్యాణమున్
మోదానన్ గని, భాగ్యమన్ దనదు సమ్మోదమ్మునన్ భార్యగన్,
బేదింటన్ జనియించినట్టి పడుచున్ విత్తమ్మునుం గోరకే
తా దారగ్రహణమ్మునం గొనెను నౌదార్యమ్మునన్ ధీరుఁడై!


తే.గీ.
జీవికకయి సంపాదించు భావముఁ దన
మనమునందున నిల్పి, సంపదలఁ గనక,
తాను ధనికుఁడౌ కొఱకయి తపనపడని
భాస్కరోన్నతుఁడయ్య ప్రభాకరుండు!


ఆ.వె.
తనదు కళయె ప్రజల ఘనతరాంచితమైన
జీవనమును వెల్గఁ జేయుకొఱకె
యున్నదంచుఁ దలఁచి, యున్నతిం గొనఁగాను
చిత్రకారునిగనుఁ జెలఁగి వఱలె!


తే.గీ.
చిత్రకారునిగా నుండి చిత్రములకుఁ
బ్రాణమందించి ప్రజల జీవనముఁ దనదు
కుంచెతోడుతఁ జిత్రించి, కోరి కోరి
ప్రజల హృదయాల వెలుఁగొంద శ్రమనుఁ బంచె!


తే.గీ.
కుదురుగాను ఛాయాగ్రాహకునిగ నెదిగి
ముద్దుఁగొల్పు ఛాయాచిత్రములవి యెన్నొ
జీవకళ యుట్టిపడఁగఁ దీర్చియును దిద్ది,
మెల్లమెల్లగఁ గవియయ్యె సల్లలితుఁడు!


కం.

జనమనములఁ వెలిఁగింపఁగఁ
దన హృదయమునందు వఱలు తఱచగు భావాల్
వినయాంచిత గుణ మయుఁడై
ఘనతరముగఁ గవితలందుఁ గనఁబఱచి యిడెన్!


తే.గీ.
హైదరాబాదు నగరమ్ము సాదరమున
స్వాగతము వల్కఁ దఱలియు వచ్చి, దాని
స్థిరనివాసమ్ముగాఁ గొని, జీవితమ్ముఁ
గడుప మొదలిడి, జనులందు ఘనుఁడునయ్యె!


తే.గీ.
క్రమముగాను నాంధ్రజ్యోతి గారవింప,
వారి దినపత్రికను నొక్క ప్రక్క నున్న
కాలమందు సిటీలైఫ్ వికాసమందఁ
దనదు చిన్న కైతలు వెల్గె దినదినమ్ము!


ఆ.వె.
తనదు కైత చేతఁ దనదైన ముద్రచేఁ
బాఠకుల యెదలును పల్లవింప,
సమసమాజ చేతనమును, నాలోచనా
దృక్పథమునుఁ బెంచి, స్థిరత వెల్గె!


తే.గీ.
ఇట్లొనరఁగఁజేసినయట్టి హితవరులగు
కొద్దిమందిలో నితఁడు నొక్కొండు నయ్యు
వఱలుచునె క్షయ బారినిఁ బడియుఁ దాను
దిరిగిరాని లోకాలకు నరిగెఁ దుదకు!


తే.గీ.
న్యాయవర్తన తోడ ధనార్జనమ్ము
వలయు నంచును దొరికిన వానితోనె
బ్రతుకు సాఁగించి, కైతకై పాటుపడియుఁ,
దనదు కళలనుఁ బ్రజలకై ధారపోసి,
యాకసపు ధ్రువతారయై యడరె నతఁడు!


స్వస్తి



మహామహోపాధ్యాయుఁడు - కోలాచల మల్లినాథ సూరి!


image of kolachala mallinatha suri కోసం చిత్ర ఫలితం

కం.

ఘన కాళిదాస కవి మన
సును నెఱిఁగియు వ్యాఖ్య వ్రాసి సుకవి బిరుదుచే
ఘనుఁడౌ కోలాచల మ
ల్లినాథ సూరిన్ నుతింతుఁ బ్రీతిఁ గవితలన్!


తే.గీ.
కాళిదాస భారవి మాఘ కవుల ఘనత
కుద్దియైన శ్రీహర్షునిఁ గూడ తనదు
వ్యాఖ్యచేతను దెలుఁగుల హర్షితులుగఁ
జేసి మల్లినాథుఁడు వెల్గె స్థిరముగాను!


కం.

సఖ్యతఁ దెలుంగు సంస్కృత
ప్రఖ్యాత కవీంద్ర శాస్త్ర పండితుఁడయ్యున్
వ్యాఖ్యాతృ శిరోమణిగా
విఖ్యాతిం గొని వెలింగె విశ్వమునందున్!


తే.గీ.
ఆ మహామహోపాధ్యాయ ధీమతుఁ డిలఁ
గాళిదాసాది సుకవుల గరిమఁ దెలుప
మున్ను పంచమహాకావ్యములకుఁ దాను
వ్యాఖ్యలను వ్రాసి ప్రాచుర్యపఱచె భువిని!


తే.గీ.
మెతుకు సీమను వెలసియు బ్రతుకునకును
సార్థకతఁ బెంచు సాహిత్య సంస్కృతు లిడి
పఱఁగ విద్యార్థి లోకమ్ము పఠన సేయ,
వ్యాఖ్య లందించి, చిరజీవియై నిలిచెను!


తే.గీ.
కావ్యసౌందర్యమునకు వికసనము నిడి,
రసము చిప్పిల్ల, శయ్యయు రమ్యతఁ గొన,
శ్లోక పద వాక్య సుగతార్థ లోకనుఁడయి
వ్యాఖ్య విరచించె ధీశక్తి పరిఢవిలఁగ!


కం.

మును పెందఱు వ్యాఖ్యాతలు
ఘనముగ వ్యాఖ్యానములనుఁ గావించిననున్
దన వ్యాఖ్యానముచేతను
జన మన మలరార నిల్చె సంస్కృత జగతిన్!


ఆ.వె.
ప్రాఁత పద్ధతులను వదలి, కొంగ్రొత్తవౌ
పద్ధతులను గొనియు వ్రాసె వ్యాఖ్య!
కావ్య సంస్థిత వరకవి హృదయావిష్కృ
తంపు వ్యాఖ్య నిడియు ధన్యుఁ డాయె!


ఆ.వె.
అన్వయమ్ము తోడ, ననపేక్షిత మమూల
విషయ మిడక, తనదు విద్య వెలుఁగ,
సంస్కృతజ్ఞులంత సంతృప్తి పడునట్లు
వ్యాఖ్య వ్రాసి, తాను వఱలె భువిని!


తే.గీ.
పూర్వ వ్యాఖ్యాతృ పాండితీ పూర్ణములగు
వ్యాఖ్యలను వీడి, తనదైన వ్యాఖ్యఁ గొనియు,
బాలకులు సులభమ్ముగఁ బఠన సేయఁ
గలుగు రీతిని విరచించె ఘనతరముగ!


ఆ.వె.
కాకతీయ రాజ్య ఘనవైభవోపేత
భూషితుఁడయి, రాజ పోషణమునఁ
దళుకు లీనఁగా, శతావధానియు నయ్యు,
తనదు ప్రతిభఁ జాటె ధరణిలోన!


తే.గీ.
మందబుద్ధులకును వ్యాఖ్య మహితముగను
నర్థమగు రీతి వ్రాసియు, నవని కెపుడు
శ్రేయమునుఁ గూర్పఁగాను సంజీవనిగను;
సహృదయోల్లాస మిడఁగ రచనము సేసె!


కం.

ఈ రీతిని వ్యాఖ్యానము
సారించియు బాలకులను సంస్కృతమునఁ దాఁ
గోరియుఁ జదువఁగఁ జేసియు
మీఱిన యా మల్లినాథు మెత్తు మనమునన్!




స్వస్తి

తెలుఁగు భాషా ప్రథమ స్వతంత్ర కవి - పాల్కుఱికి సోమనాథ మహాకవి!

hd image of palkuriki somana కోసం చిత్ర ఫలితం


కందములు:
ఘన కాకతీయ కాల
మ్మునఁ దిరమగు నోరుఁగంటి పురిఁ బాల్కుఱికిన్
జననమ్ము నంది తా వెలిఁ
గెను సోమన సకల శాస్త్ర గీ రధికృతుఁడై!

వారని శివ భక్తియు దై
వాఱంగను శైవదీక్షఁ బఱఁగం గొనియున్
వీరమహేశ్వర వ్రతుఁడై
ధీరత వినుతించె నభవుఁ దిరముగఁ దానున్!

తెలుఁగుం గన్నడ సంస్కృత
ముల నధికారమునఁ గావ్యములను రచింపన్
బులకించె జనుల హృదులునుఁ
దులకించెను సోమనాథుఁడును లోకమునన్!

శివకవి యుగమ్ము నందునఁ
గవి పాల్కుఱికియె ముదమునఁ గావ్య రచనమున్
బ్రవిమల కాంతులఁ జిమ్మఁగ
సువిదితముగఁ జేసెఁ గవులు చోద్యము నందన్!

కమనీయ వీర శైవయు
తము బసవపురాణ పండితారాధ్యచరి 
త్రముల విరచించి జనులకు
నమల ద్విపదాఖ్య పద్యహారముల నిడెన్!

అనుభవసారము నెల్లను
ననుభవసార మను పేర నతుల సుకావ్య
మ్మును రచియించియుఁ బ్రజ కిడి
తన జన్మ వెలుంగు లీనఁ దనియించె ధరన్!

పలుకావ్యాల్ విరచించియుఁ
దెలుఁగుల కందించి జనుల తిరమగు పలుకుల్
విలువైన రీతిఁ బ్రసరణ
ముల వెలయించియు వెలింగె ముదమునఁ దానున్!

శివభక్తుల కథ లెల్ల న
భవు కృపచేఁ దాను నెఱుక పఱచి జనులకున్
శివ మహిమలఁ జూపించెను
నవనీత మనోజ్ఞ హృద్జ్ఞ నవ్యపథమునన్!

శ్రీ వీరశైవ భూసుర
కైవార ప్రకట నిగమ గమ్యవిదుండై
యా వీరశైవ ఘనుఁడే
దైవారాధననుఁ గృతులఁ దరియింప నిడెన్!

ఆ మహనీయుని కెనయగు
నే మహనీయుఁడును లేఁడు నిక్కముగ భువిన్
సామాన్యుఁడు కాఁ డాతం
డా మాన్యున కంజలింతు ననిశము నేనున్! 

స్వస్తి

భారతదేశపు ప్రప్రథమ మహిళా ఉపాధ్యాయురాలు శ్రీమతి సావిత్రీ బాయి పూలే!



తేటగీతులు:

భరతదేశమ్మునందునఁ బ్రథమ మాని
నీ యుపాధ్యాయి సావిత్రి బాయి ఫూలె
సాహసమ్మునకును సమాజావసరపు
టుద్యమమ్ము నడపినట్టి సద్యశోధి!

ఆమెనుం గూర్చి ముచ్చట లాడకుండ
స్త్రీల స్వేచ్ఛాసమానత్వ లీలఁగూర్చి
మాటలాడఁగలేరయ్య మహిళ లెపుడుఁ
దమకు స్వేచ్ఛ నొసంగిన దైవమగుట!

మును మహాత్ముఁడౌ జ్యోతిబా ఫూలె తోడఁ
దన వివాహమ్ము జరిగిన తదుపరి తన
జీవితమె మాఱిపోయె! సుశ్రేష్ఠుఁడైన
భర్త యడుగు జాడలఁ జరింపఁగఁ దలంచె!

కుల వివక్షతకు వ్యతిరేకులయి జ్యోతి
రావు ఫూలె దంపతులు విరామ మిడక,
వంచనకు గుఱియైనట్టి బాధితులనుఁ
జేరఁదీసి, వెతలఁదీర్చి, స్థిరత నిడిరి!

చదువుకొనుటకునుఁ గుటుంబ సభ్యులెంత
వ్యాతిరిక్త్యమ్ముఁ జూపించి, వంకలిడిన,
ధైర్యముగ నిలువంబడి, ధవుని యాజ్ఞఁ
బడసి, సామాజికోద్యమ పాత్రనుఁ గొనె!

భర్త నుండియుఁ బ్రశ్నించు స్పందనలను
నేర్చుకొని, యగ్ర కులపు మన్నెఱికముపయిఁ
దిరుగఁబడి, ఛీత్కృతులు, ఱాళ్ళ దెబ్బలెన్నొ
లెక్క సేయక, తాఁ బ్రజ్వలించె నపుడు!

అల్ప కుల బాలికలను సమాదరించి,
చదువు నేర్పె! కార్మికుల, కర్షకుల కొఱకు
రాత్రి పాఠశాలలను ప్రారంభపఱచి,
వెలుఁగు లిడి, తాను వెలిఁగె సావిత్రిబాయి!

అగ్ర కులములందున్నట్టి యధవలకును
మూర్ధజమ్ములఁ బట్టియు ముండనమునుఁ
జేయ నెదిరించి, మాన్పంగఁజేసి, వారి
యార్తినిం బాపి, రక్షించె నమ్మవోలె!

విధవలకు శరణము నిడు వేశ్మములను
స్థాపనము సేసి, చదువులఁ జక్కపఱచి,
వారి కాళ్ళపై వారి నిల్వంగఁజేసి,
బ్రతుకు నిచ్చి కాపాడె వరాల తల్లి!

పూణెలోఁ బ్లేగు వ్యాపింపఁ బోరి తాను
తనదు తనయుని సాయమ్ముఁ గొనియు వేగఁ
బ్రజలఁ గాపాడి, చివర కా వ్యాధిసోఁకి,
ప్రాణము ల్వీడి, తానేఁగె స్వర్గమునకు!

అట్టి యసహాయ శూరకు, నట్టి ధీర,
కట్టి సంస్కర్త్రి, కట్టి మహాత్మ, కట్టి
మాత, కట్టి సన్నుత దయామయికి నేను
వందనము సేతు నిరతమ్ము డెందమందు!


స్వస్తి

19, అక్టోబర్ 2017, గురువారం

దీపావళి పండుగ ఎలా ఏర్పడింది?

సంబంధిత చిత్రం

అల హిరణ్యాక్ష సంహార కలన వసుధ
నోమిన హరిసాంగత్యాన భూమి కపుడు
కడుపు పండఁగ నరకునిఁ గనియు నతని
కిడెను ప్రాగ్జ్యోతిషపురము నుడుగరగను!

బాణు స్నేహాన నతఁడు దుర్వర్తనుఁడయి
దుష్కృతమ్ములఁ జేయుచు దుండగమున
మునుల బాధించుచుండెను ఘనుఁడ నంచుఁ
దనను మ్రొక్కంగఁ గోరుచుఁ దఱుముచుండి!

ఒక్కనాఁడు వసిష్ఠుండు మ్రొక్కుటకయి
యరిగెఁ బ్రాగ్జ్యోతిషంపుఁ గామాఖ్య దేవి
మందిరమునకు; నంత భూమాత సూనుఁ
డాలయమ్మును మూసినయంత మౌని;

"ఓరి మదగర్వమున రేఁగి యుర్వియందు
సజ్జనుల పరిభవమున సంతసమునుఁ
బొందుచుంటివి కావునఁ బొందెదవుర
మృతిని త్వజ్జన్మ కర్తయౌ పితరువలన!"

శాపమును విని నరకుండు జడిసి నలువ
కయి తపమ్మొనరించి యా కమలజుని ప్ర
సన్నుఁ గావించి దేవ రాక్షసుల చేత
మరణ మందకుండఁగ ఘన వరముఁ బొందె!

తద్వర జనిత గర్వ విస్తారుఁడయ్యు
దేవతల జయించియును, యతీశ్వరులకు
బాధ లిడి, షోడశ సహస్ర భామినులను
బంధితులఁ జేసి, చెలరేఁగె భయము లేక!

మునులు దేవతల్ హరికిని మొఱలు వెట్టి
నరకుఁ జంపి, బాధలఁ దీర్ప వర మడిగిరి!
సత్వరముగ శ్రీకృష్ణుండు సమరమందు
నరకుఁ జంపంగఁ బూని తా నరుగుచుండ;

అపుడు సాత్రాజితియె తోడ నరుగుఁదెంతు
ననుచు వేడి శ్రీకృష్ణుని ననుసరించి
వెడలె యుద్ధమ్మునకుఁ దాను వీరవనిత
పగిది వీరత్వ మెల్లెడఁ బల్లవింప!

అపుడు వెన్నుండు గరుడుని నాత్మఁ దలఁప,
నెదుట నిలఁబడ, సతితోడ నెక్కి తాను
వెడలి ప్రాగ్జ్యోతిషమునకు వీఁకతోడ,
నరకు రావించె ననిసేయ నచటి కపుడు!

ఆగ్రహోదగ్రుఁడై వాఁ డహంకరించి,
యగ్గిపైగుగ్గిలము వేయ భగ్గుమనెడి
రీతి నేతెంచి మార్కొని కృష్ణునపుడు,
పలువిధమ్ముల బాణాలు వదలి యెగసె !

కృష్ణుఁ డంతట నస్త్రశస్త్రోష్ణ సహిత
యుద్ధవిక్రమోర్జిత సుబలోన్నతుఁడయి
నరకుఁ దాఁకెను సత్య తననుఁ గనంగ
విశ్వమోహన రూపాన విహసితుఁడయి!

కాల్బలములు కరులు తురగములు తేరు
లన్ని ఖండతుండమ్ములు నయ్యె నంత
నరకుఁ డొక సాయకము వేయ నందసుతుని
తలకుఁ దాఁకియు మూర్ఛిల్లె దానవారి!

సత్యభామయె పృథ్వ్యంశ జనిత యగుట
కతనఁ జక్రియే మాయా ప్రకాశకుఁ డయి
మూర్ఛ నటియించె! భర్త సమ్మూర్ఛితుఁడయి
నంత సేదఁదేఱిచి సత్య యనికిఁ బూని!

ఒక్క కంటను హరిని నింకొక్క కంట
వైరిఁ జూచుచు శృంగార వీరములును
స్నేహ రోషాలు ముఖమునఁ జిందులాడ
ధనువు నంది విజృంభించెఁ ద్వరఁగ సత్య!

రోష రోహిత సందీప్త లోచనయయి,
నరకు సరకు సేయక, వేసి శరములెన్నొ,
కలఁత వడఁజేయఁగాఁ బ్రతీకార ముడిగి,
వాఁడె యప్రతిభుండయి వఱలె శిలగ!

అంతఁ జక్రియుఁ జక్రమ్ము హస్తమునను
గొనియు భూసుతుఁ దలఁ దెగఁ గొని నిలువఁగఁ,
గనిన సత్య మూర్ఛిల్ల, భూకాంత పొడమి,
కొమరుఁ జంపిన పతిఁగని, నుడివె నిట్లు;

"స్వజుని దుష్కృతాల్ సైరించి, వాని చరిత
జనులు చెప్పుకొనఁగఁ జిరస్థాయిగాను
నిల్పు మో దేవ!" యన, హరి "నేఁటి నుండి
జనులు "నరక చతుర్దశి" జరుపుకొండ్రు!

వాఁడు ప్రాచీదిశోదయ ప్రభల నాపి,
లోకులను జీఁకటినిఁ ద్రోచి, శోకమిడెను;
గాన, నేఁడు దీపమ్ముల ఘనముగాను
పూన్చి "దీపావళీ పర్వము" జరిపెదరు!

ఇట్లె ప్రతియేఁట లోకులు హితకరముగ
నాశ్వయుజ కృష్ణపక్షంపు టమవస తిథి
దీపము ల్వెలిఁగించి యీ దిశలు వెలుఁగఁ
గాను దీపావళియె వెల్గుఁ గరువుదీఱ!"

అనఁగఁ బృథ్వి యంతర్హిత యగుడు, సత్య
మూర్ఛఁ దేఱియు మగని నెమ్మోముఁ గనుచు,
విజయ కాంతులు ముఖమున వెల్లివిఱియ,
స్వీయ నగరికిఁ జనెఁ గుజద్విషునితోడ!

ఫలశ్రుతి:
"నరక సంహార కథ" వినినం జదివిన
జనుల కెపు డాయురారోగ్య సంపదలును
కీర్తి సౌఖ్యము లొనఁగూడి, క్షేమముగను
జీవితము వెల్గుఁ గావుత శ్రీధరు కృప!

ఓం సర్వం శ్రీకృష్ణార్పణమస్తు



28, నవంబర్ 2016, సోమవారం

ఆహ్వానము

కాకతీయ పద్య కవితా వేదిక, వరంగల్

అవధాన రాజహంసిని, శతావధాన విశారద
కుమారి పుల్లాభట్ల నాగశాంతి స్వరూప గారిచే
(తెలుగు అధ్యాపకురాలుఆంధ్ర యువతీ సంస్కృత కళాశాలరాజమహేంద్రవరము)

అష్టావధానము

వేదిక : రైజింగ్ సన్ హైస్కూల్, వాసవి కాలనీ రోడ్, కొత్తవాడ, వరంగల్
తేదీ : 04-12-2016 (ఆదివారం); సమయం : ఉదయం 10-00 గం.లకు.

అధ్యక్షులు             : Ln. తమ్మెర లక్ష్మీనరసింహరావు గారు, MJF., T 20 F.,
సమన్వయ కర్త       : డా॥ ఇందారపు కిషన్ రావు గారు, (ప్రముఖ అష్టావధాని)
ముఖ్య అతిథి         : శ్రీ ఆరుట్ల భాష్యాచార్య గారు, (ప్రముఖ పద్యకవి)
విశిష్ట అతిథి          : డా॥ టి. శ్రీరంగస్వామి గారు, (శ్రీలేఖ సాహితి, వరంగల్)

పృచ్ఛకులు
నిషిద్ధాక్షరి                 : శ్రీ గుండు మధుసూదన్ గారు
సమస్య                    : శ్రీ జీడికంటి శ్రీనివాస మూర్తి గారు
దత్తపది                   : శ్రీ కంది శంకరయ్య గారు
వ్యస్తాక్షరి                 : శ్రీమతి బోయినిపల్లి రాధ గారు
వర్ణన                      : డా॥ పాతూరి రఘురామయ్య గారు
ఆశువు                    : శ్రీ చేపూరి శ్రీరామ్ గారు
ఘంటావధానము        : చి॥ యం. వెంకటలక్ష్మి
అప్రస్తుత ప్రసంగము    : డా॥ పల్లేరు వీరస్వామి గారు


అందరూ ఆహ్వానితులే!

ప్రాయోజకులు :
     శ్రీ రామడుగు షణ్ముఖాచారి గారు,       


ప్రిన్సిపాల్, రైజింగ్ సన్ హైస్కూల్, వరంగల్.


30, అక్టోబర్ 2016, ఆదివారం

నరకాసుర సంహారం...దీపావళి! [పద్యకథ]

images of the death of narakasura by satya కోసం చిత్ర ఫలితం

అల హిరణ్యాక్ష సంహార కలన వసుధ
నోమిన హరిసాంగత్యాన భూమి కపుడు
కడుపు పండంగ నరకునిఁ గనియు నతని
కిడెను ప్రాగ్జ్యోతిషపురము నుడుగరగను!
.
బాణు స్నేహాన నతఁడు దుర్వర్తనుఁడయి
దుష్కృతమ్ములఁ జేయుచు దుండగమున
మునుల బాధించుచుండెను ఘనుఁడ నంచుఁ
దనను మ్రొక్కంగఁ గోరుచుఁ దఱుముచుండి!
.
ఒక్కనాఁడు వసిష్ఠుండు మ్రొక్కుటకయి
యరిగెఁ బ్రాగ్జ్యోతిషంపుఁ గామాఖ్య దేవి
మందిరమునకు; నంత భూమాత సూనుఁ
డాలయమ్మును మూసినయంత మౌని;
.
"ఓరి! మదగర్వమున రేఁగి యుర్వియందు
సజ్జనుల పరిభవమున సంతసమునుఁ
బొందుచుంటివి కావునఁ బొందెదవుర
మృతిని త్వజ్జన్మ కర్తయౌ పితరువలన!"
.
శాపమును విని నరకుండు జడిసి నలువ
కయి తపమ్మొనరించి యా కమలజుని ప్ర
సన్నుఁ గావించి దేవ రాక్షసుల చేత
మరణ మందకుండఁగ ఘన వరముఁ బొందె!
.
తద్వర జనిత గర్వ విస్తారుఁడయ్యు
దేవతల జయించియును, యతీశ్వరులకు
బాధ లిడి, షోడశ సహస్ర భామినులను
బంధితులఁ జేసి, చెలరేఁగె భయము లేక!
.
మునులు దేవతల్ హరికిని మొఱలు వెట్టి
నరకుఁ జంపి, బాధలఁ దీర్ప వర మడిగిరి!
సత్వరముగ శ్రీకృష్ణుండు సమరమందు
నరకుఁ జంపంగఁ బూని తా నరుగుచుండ;
.
అపుడు సాత్రాజితియె తోడ నరుగుఁదెంతు
ననుచు వేడి శ్రీకృష్ణుని ననుసరించి
వెడలె యుద్ధమ్మునకుఁ దాను వీరవనిత
పగిది వీరత్వ మెల్లెడఁ బల్లవింప!
.
అపుడు వెన్నుండు గరుడుని నాత్మఁ దలఁప,
నెదుట నిలఁబడ, సతితోడ నెక్కి తాను
వెడలి ప్రాగ్జ్యోతిషమునకు వీఁకతోడ,
నరకు రావించె ననిసేయ నచటి కపుడు!
.
ఆగ్రహోదగ్రుఁడై వాఁ డహంకరించి,
యగ్గిపైగుగ్గిలము వేయ భగ్గుమనెడి
రీతి నేతెంచి మార్కొని కృష్ణునపుడు,
పలువిధమ్ముల బాణాలు వదలి యెగసె !
.
కృష్ణుఁ డంతట నస్త్రశస్త్రోష్ణ సహిత
యుద్ధవిక్రమోర్జిత సుబలోన్నతుఁడయి
నరకుఁ దాఁకెను సత్య తననుఁ గనంగ
విశ్వమోహన రూపాన విహసితుఁడయి!
.
కాల్బలములు కరులు తురగములు తేరు
లన్ని ఖండతుండమ్ములు నయ్యె నంత
నరకుఁ డొక సాయకము వేయ నందసుతుని
తలకుఁ దాఁకియు మూర్ఛిల్లె దానవారి!
.
సత్యభామయె పృథ్వ్యంశ జనిత యగుట
కతనఁ జక్రియే మాయా ప్రకాశకుఁ డయి
మూర్ఛ నటియించె! భర్త సమ్మూర్ఛితుఁడయి
నంత సేదఁదేఱిచి సత్య యనికిఁ బూని!
.
ఒక్క కంటను హరిని నింకొక్క కంట
వైరిఁ జూచుచు శృంగార వీరములును
స్నేహ రోషాలు ముఖమునఁ జిందులాడ
ధనువు నంది విజృంభించెఁ ద్వరఁగ సత్య!
.
రోష రోహిత సందీప్త లోచనయయి,
నరకు సరకు సేయక, వేసి శరములెన్నొ,
కలఁత వడఁజేయఁగాఁ బ్రతీకార ముడిగి,
వాఁడె యప్రతిభుండయి వఱలె శిలగ!
.
అంతఁ జక్రియుఁ జక్రమ్ము హస్తమునను
గొనియు భూసుతుఁ దలఁ దెగఁ గొని నిలువఁగఁ,
గనిన సత్య మూర్ఛిల్ల, భూకాంత పొడమి,
కొమరుఁ జంపిన పతిఁగని, నుడివె నిట్లు;
.
"స్వజుని దుష్కృతాల్ సైరించి, వాని చరిత
జనులు చెప్పుకొనఁగఁ జిరస్థాయిగాను
నిల్పు మో దేవ!" యన, హరి "నేఁటి నుండి
జనులు "నరక చతుర్దశి" జరుపుకొండ్రు!
.
వాఁడు ప్రాచీదిశోదయ ప్రభల నాపి,
లోకులను జీఁకటినిఁ ద్రోచి, శోకమిడెను;
గాన, నేఁడు దీపమ్ముల ఘనముగాను
పూన్చి "దీపావళీ పర్వము" జరిపెదరు!
.
ఇట్లె ప్రతియేఁట లోకులు హితకరముగ
నాశ్వయుజ కృష్ణపక్షంపు టమవస తిథి
దీపము ల్వెలిఁగించి యీ దిశలు వెలుఁగఁ
గాను దీపావళియె వెల్గుఁ గరువుదీఱ!"
.
అనఁగఁ బృథ్వి యంతర్హిత యగుడు, సత్య
మూర్ఛఁ దేఱియు, మగని నెమ్మోముఁ గనుచు,
విజయ కాంతులు ముఖమున వెల్లివిఱియ,
స్వీయ నగరికిఁ జనెఁ గుజద్విషునితోడ!
.
ఫలశ్రుతి:
"నరక సంహార కథ" వినినం జదివిన
జనుల కెపు డాయురారోగ్య సంపదలును
కీర్తి సౌఖ్యము లొనఁగూడి, క్షేమముగను
జీవితము వెల్గుఁ గావుత శ్రీధరు కృప!
.
ఓం సర్వం శ్రీకృష్ణార్పణమస్తు


16, అక్టోబర్ 2016, ఆదివారం

ముందుచూపు!

image of an ant and a grasshopper కోసం చిత్ర ఫలితంimage of an ant and a grasshopper కోసం చిత్ర ఫలితంimage of an ant and a grasshopper కోసం చిత్ర ఫలితంimage of an ant and a grasshopper కోసం చిత్ర ఫలితం


ఒక్క పొలమున నొక చీమ యొక్క మిడుత
కాఁపురమ్ముండె; చీమయె కాంక్షమీఱ
ధాన్యమును సేకరింపఁగఁ దల మునకలయి
యుండ, మిడుత యాడుచుఁ బాడుచుండు! 1

పొలములో రాలి పడినట్టి పొట్టి గింజ
నొక్కదానినిఁ జీమయే నోటఁ గఱచి
పట్టుకొని పుట్టలోననుఁ బెట్టుచుండ
మిడుత కని మేలమాడెను మిక్కుటముగ! 2

దాని చేష్టలకుం జీమ తగవు పడక,
"యేల నవ్వుచుంటి మిడుత యీవిధముగ?"
ననఁగ మిడుత "నిన్నుం జూడ నాకు జాలి
కలుగు; నీవెంత? నీదు నాఁకలియు నెంత?

ప్రతిదినమ్మును ధాన్యమ్ముఁ బఱఁగఁ గొనియుఁ
బుట్టలో దాచిపెట్టుదు వోయి యేల?
నన్నుఁ జూడుము దినమంత నలుపు సొలుపు
లేక యాడిపాడుదుఁ జింత లేక నేను! 4

నీవు నావలె నుండక యావురావు
రనుచు నెపుడు గింజలను సంగ్రహణ సేయు
పనిని నేకాగ్రముగఁ జేతు?" వనఁగఁ జీమ
బదులు వల్కకయే తన పనికిఁ జనెను! 5

కొన్ని దినముల పయిఁ బంటఁ గోసి రైతు
తీసికొనిపోవ, నింతలో వేసవి సని,
వర్షముల కాల మేతెంచఁ ద్వరిత గతినిఁ
జీమ హాయిగాఁ దనయింట సేదదీఱె! 6

గడుసు వానల కతమున మిడుత తడిసి,
యాఁకలికి నోర్వఁజాలక యటునిటు సని,
యేది దొరుకక, వణఁకుచు యెటులొ చీమ
పుట్ట చెంతకుఁ జేరియుఁ బొగిలె నిటుల! 7

"మిత్రమా! యిల్లు కోల్పోయి మిడుకుచుంటి;
నిట్టి వానలోఁ దినఁగాను నింత తిండి
యైనఁ గనరాదు; దరిఁజేరఁగాను నన్ను
నీదు గృహమున వసియింప నీయు మిపుడు! 8

ఆఁకలినిఁ దీర్ప నాహార మైన నీయు"
మనుచు వేడంగ, నగుచుఁ జీమ దయఁ బూని,
తాను సంగ్రహించియు లోన దాచినట్టి
గ్రాసమునఁ గొంత యిచ్చి, యాఁకలినిఁ దీర్చె! 9

పిదప చీమయె "మిత్రమా, వినుము! నేను
ముందు వచ్చు వర్షాకాలమునుఁ దలంచి,
మున్నుగాఁ దిండిగింజల నెన్నొ తెచ్చి
నాదు పుట్టలో దాచి, యిన్నాళ్ళు తిందు! 10

సమయ మెఱిఁగియు మెలఁగుచో సంకటములు
దరికిఁ జేరవు; నీ వింక తరుణ మెఱిఁగి
కష్టపడి తెచ్చి, దాచ, మున్ గలుగు సుఖమ!"
టంచుఁ బల్కి సన, మిడుత టపటప సనె!
గాన, ముందు చూపున్నచోఁ గలుగు సుఖము!! 11


స్వస్తి


11, అక్టోబర్ 2016, మంగళవారం

వివేకము లేని విద్య!

image of four students and a lion in a telugu story కోసం చిత్ర ఫలితంimage of four students and a lion in a telugu story కోసం చిత్ర ఫలితం



ఒక్క యూరిలో నలుగురు యువకు లుండ్రి;
వార లొక మునిం జేరి, "యెవ్వారలకును
నేర్పనటువంటి విద్యల నిపుడు మాకు
నేర్పి గొప్పవారలఁ జేయుఁ" డనియును వేడ; 1

మునియు నది విని, "వాటిచేతను నిడుములె
గాని, యుపయోగ ముండదు! కాన వద్ద
టంచుఁ బల్కుచుంటిని! మీరడగనె వలదు!
నేను నేర్పఁగా వలదయ్య! నిక్క మిదియ!" 2

అనిన ముని మాటలకు వార "లట్టి విద్య
నేర్పుఁ" డని పట్టుఁ బట్టియు నేర్చుకొనిరి!
తిరిగి వచ్చుచు నట నొక తరువు క్రింద
విశ్రమింపఁగఁ జని యొక వింతఁ గనిరి!! 3

చెట్టుకడ నొక్క చచ్చిన జీవియొక్క
యవయవమ్ములుఁ జివికియు నటఁ గనఁబడె!
వానిఁ జూడంగనే పెద్దవానికి నొక
యోచనము తోఁచె నప్పుడా యోచనమును; 4

మువ్వురకుఁ దెల్పఁ గా ననె "మునుపు మనము
నేర్చి నటువంటి విద్యల నిటనుఁ జూపి,
దీనిఁ బ్రతికించుటే మన తెలివికిఁ గల
గొప్ప పరమార్థ మగు ననుకొంటి" ననెను! 5

అదియ విని రెండవ యతండు ననియె నిట్టు
"లవునవును! నేఁడిదియె మన కగును జయము!
నాదు విద్యచేె నెముకల నచటఁ బేర్చి,
జంతు రూపమ్ముఁ దెచ్చెద సరిగ వినుఁడు!" 6

అనఁగ మూఁడవ వాఁడనె "నంతె కాదు!
నాదు విద్యా మహిమచేత నవ్యమైన
సరణిచే నేను రక్త మాంసముల నిచ్చి,
పూర్వ రూపమ్ము నిడెదను పూర్తిగాను!" 7

అనిన వారితోఁ బెద్దవాఁ డనియె "నేను
నాదు విద్యచే దానిఁ, బ్రాణమ్ముఁ బోసి,
మనఁగఁ జేసెదఁ; జూడంగ మఱల నదియుఁ
బూర్వ మున్నట్లె వర్తించు మురియుచు నిఁక!" 8

అనుచు మాట్లాడుచుండ నాల్గవయతఁ డనె
"నన్నలార! మీ విద్యల నన్ని యిచటఁ
జూపఁగారాదు! వలదయ్య! చూడ నాకుఁ
గీడు కన్పట్టుచున్నది! వీడుఁ" డనియె! 9

అంత వారలు నగవుచు ననిరి "నీవు
మాటలాడంగ వలదోయి! మాట లాపి,
మేము సేయున దిచట నదేమియొ కని,
మెప్పు లిడుమోయి మాకును మిక్కుటముగ!" 10

అనఁగ నొకఁ డస్థికలనిడ; నట్లె యింకొ
కండు రక్తమాంసా లిడె ఘనత మీఱ;
నంత నదియె సింహాకృతిం దాల్చఁ; బెద్ద
వాఁడు జీవమ్ము నిడఁ జన, "వ" ద్దటంచు; 11

చిన్నవాఁ డాపి, దరినున్న చెట్టు నెక్కి,
"యిప్డు బ్రతికించుఁ" డన, వాఁడు నిడె నుసురులు!
ప్రాణమునుఁ బొంది, లేచి, హర్యక్ష మప్పు
డాగ్రహము, నాఁకలినిఁ బొందె; నంత వారు; 12

సంభ్రమాశ్చర్యములతోడ సటల మెకముఁ
జూచుచుండంగనే, యది, చూచువారిఁ
జంపి, తిని, తన దారిని సాఁగిపోవఁ
జిన్నవాఁడు చెట్టును దిగి, తిన్నగఁ జనె! 13

చూచితిరె మీరు! గురు వటఁ జూపినట్టి
బాటఁ జనక, మువ్వురు కీడు వలచియుఁ జని,
చచ్చిరయ! చిన్నవాఁడు దాఁ జావుఁ గొనక,
వేగ చెట్టెక్కి, బ్రతికె, వివేకి గాన! 14

స్వస్తి


4, అక్టోబర్ 2016, మంగళవారం

మంత్రి తెలివి!



ఒక్క రాజుగారికిఁ బల్వు రూడిగీండ్రు
కలరు సేవల నొనరింపఁగాను మిగుల!
నందఱును నమ్మకము గలయట్టి వారె!
రాజుకొఱకు కష్టములందు వ్రాలువారె!! 01


ఒక్క దినమున రాజు శుద్ధోదగాహ
మునుఁ జలుపఁగం జనుచుఁ దన ముద్రిక నొక
స్వర్ణ పేటిక యందున భద్రముగను
నుంచి స్నానమ్ముకై సనె నంచితముగ! 02


రాజు స్నానమాడియు వచ్చి రభసముగను
ముద్దుటుంగరమునుఁ దాల్చఁబోవఁ, బెట్టె
నుంగరము మాయమాయె! వరాంగుళీయ
కమ్ము కానుపించని కారణమ్మదేమొ? 03


తనదు పెండ్లినాఁటి బటువు; ఘనమగు నుడు
గరయునైనట్టి యయ్యది కానఁబడక
యుండఁగా నెవ్వ రూరక యుందు రయ్య?
రాజు వేగమే మంత్రిని రమ్మనమనె! 04


మంత్రి వచ్చిన తోడనే మన్ననమునఁ
గూరుచుండంగఁజేసియుఁ గూర్మిమీఱ
జరిగినట్టి వృత్తాంతమ్ము సాంతముగను
దెలిపి, దొంగనుఁ బట్టించు వలనుఁ గోరె! 05


మంత్రి యెంతయు యోచించి, మంచివార
లైన సేవకులకుఁ గీడునైన నీయ
కుండ దొంగనుఁ బట్టంగఁ గోరిక మెయి
నొక్క యాలోచనము సేసె నక్కజముగ! 06


యోచనము సేసి యిట్లనె "నోయి రాజ!
సేవకులఁ బిలిపింపుఁడు శీఘ్రముగను!
వారితో మాటలాడి నేఁ జోరునిఁ దగఁ
బట్టుకొందును తప్పక పార్థివ వర!" 07


వెంటనే రాజు వారలఁ బిల్వనంప,
వార లందఱు వచ్చిరి పరుగుతోడ!
మంత్రి వారికి నొకకొన్ని మంత్రపూత
మైన పుడుకల నిడి పల్కె మానితముగ! 08


"సేవకోత్తములార! విశిష్టమైన
యీ పుడుకలను మీరలు హితముఁ గోరి
చేత ధరియించి దైవమున్ స్థిరముగాను
ప్రార్థనము సేసి నా కిండు రాణమీఱ! 09


ఇవియ మాహాత్మ్యమున్నట్టియవియ కాన,
చోరహస్తంపుఁ బుడుక యించుక పెరుఁగును!
కాన, దొంగ తప్పక దొరుకంగఁ బట్టు
మార్గ మిద్దియ యగు! మీకు మంచి జరుగు!!" 10


అనఁగ విన్న చోరుఁడు శీఘ్ర మతని చేతఁ
గల పుడుకను దా నొకయించుక విఱిచి వెసఁ
జేత ధరియించి దైవమున్ స్థిరముగాను
ప్రార్థనము సేసియు మరలి వచ్చెనపుడు! 11


అంత మంత్రియు నందఱి హస్తములను
గల పుడుకలఁ బరీక్షించి, కడను నున్న
సేవకుని పుల్లనుం బరీక్షింపఁగానె
యించుకయ తగ్గియుం గానుపించె నదియె! 12


వెంటనే మంత్రి యతఁడె తా వెదకుచున్న
దొంగ యని గుర్తెఱింగియుఁ దొందరించి,
పట్టి బంధించి, చెఱలోనఁ బెట్టెనపుడు!
యుక్తిచేఁ గార్యముల్ దీరు నుత్తమముగ!! 13



స్వస్తి


2, అక్టోబర్ 2016, ఆదివారం

తొందరపాటు!


ఒక్క యూరను బ్రాహ్మణుం డొకఁడు గలఁ డ
తండు విష్ణుశర్మాభిధఁ దనరుచుండు!
నతని భార్యయె యన్నపూర్ణమ్మయనఁగఁ
బేరునకుఁ దగు గుణముచే వెలుఁగుచుండు!! 1

ఆమె ప్రేమతో వేసెడి యన్నపు మెతు
కులనుఁ దిని యొక్క ముంగిస కూర్మితోడ
నిల్లుఁ గాఁచుచు నుండును నెల్ల వేళ
లందు ఫణులు రాకుండ సురక్షితముగ! 2

ఒక్క దినమున బాపఁడు ప్రక్క యూర
జరుగు బ్రహ్మోత్సవములకుఁ జనఁగ నటులె
యతని భార్యయుఁ దమ పుత్రు నచటి తొట్టె
లో నిదురపుచ్చి నీటికై తానునుఁ జనె! 3

వార లేఁగుటఁ గాంచి సర్పరిపు వంత
నింటిలోనికి నేఁగి తా హితముఁ గనఁగఁ
గాఁపు గాయుచుండఁగ నొక్క కాళ మచటి
త్రాటిపై నుండి యుయ్యేల దరికి వచ్చె! 4

పామునుం గాంచి ముంగిస పరుగునఁ జని,
తొట్టెపైఁకి లంఘించియు దిట్టతనము
తోడ దానితో వడిగఁ బోరాడి దాని
ఖండములుగఁ జేసియుఁ జంపె ఘనత మెఱయ! 5

పేరునకు ముంగిసయె కాని, ప్రేమమునకు
మనుజు కన్నను నెక్కుడౌ మాన్యయదియె!
మేలు మఱచి కీడొనరించు కూళకన్నఁ
గొలఁది మేల్ గృతజ్ఞ యగు నకులము మిన్న! 6

అహిరిపువు సర్పముం జంపి యచటనె తన
ఘనతఁ జూపింప వేచి యుండిన క్షణమున
నీరముం దెచ్చు గేహిని నినదము విని
పరుగు పరుగున నెదురేఁగెఁ బ్రమదమునను! 7

నోట రక్తమ్ము కాఱ సంతోషముగను
నెదురయిన ముంగినిం గని ముదిత యపుడు
’తనదు కొమరునిఁ జంపె’ నటనుచుఁ దలఁచి
చేర రాఁగానె తన బిందెచేతఁ జంపె! 8

చంపి లోనికి నేఁగి తా సత్వరముగ
నూయెలను గల పుత్రుని డాయఁగఁ జని
సుఖముగా నిద్ర పోయెడి సుతునిఁ గాంచి
క్రింద ముక్కలై యున్నట్టి దృంభువుఁ గనె! 9

కనిన యంత ముంగిస యొనర్చిన కృతమ్ము
సర్వ మవగతమ్మాయెఁ బ్రశస్తమైన
త్యాగముం గని దుఃఖించెఁ దానొనర్చి
నట్టి ద్రోహమ్ముఁ దలఁచియుఁ దుట్టతుదకు! 10

చూచితిరె! మీరు మేల్గూర్చుచుండు జనులఁ
దొందరించియుఁ గీడునుఁ బొందఁజేయు
మౌఢ్యమందించెఁ గద దుఃఖ మాఢ్యులకును!
వలదు! దొసఁ గిడు తొందరపాటు వలదు!! 11


స్వస్తి



30, సెప్టెంబర్ 2016, శుక్రవారం

మేఁకపోతు గాంభీర్యం!





ఒక్క మేఁకల కాపరి యొక్కనాఁడు
తనదు మేఁకల మందఁ గాననమునందు
మేపి, మాపటి వేళకు మేఁకలఁ గొని
పోవుచుండఁగ, నొక కొన్ని పోటి పడెను! 01

"నేను ముం" దన, "నేను ముం""దేను ముంద"
టంచు మేఁకపోతులు గొన్ని యఱచుచు, మును
ముందు కుఱుకంగ, నొక మేఁకపోతు దారి
తప్పి, యడవిలోనికిఁ జని, తల్లడిల్లె! 02

అటవిలోఁ దిరుగాడుచు, నట నొక గుహ
కానుపింపఁగ, నందు వేగముగఁ జనియు,
విశ్రమించఁగ "సంతోష వేశ్మ మిదియ"
యనుచుఁ బొంగుచు హాయినిఁ గొని శయించె! 03

ఒక్క సింహము మేఁతకై యెక్కడెక్క
డో గమించియు, వేఁటాడి, వేగ రాక,
మాపటికి వచ్చి, గుహ చెంత మందహాస
మునను గర్జించ, మేఁకయు విని, హరిఁ గనె! 04

బయటి నుండియు వచ్చెడి పచ్చకనుల
మెకముఁ గని, మేఁక భయపడె మిక్కుటముగ!
సటల మెకము, బిలమ్మున ఛాగముఁ గన
కయె, మెఱయు నేత్రములఁ గాంచి కలవర పడి; 05

"గహ్వరమ్మున మెక మెదో కల" దనుచునుఁ,
గేసరియె భయమున లోని కేఁగ జడిసి,
బయటనే యుండె, నుదయాన బాగుగాను
దానిఁ గని, స్నేహమును జేయఁ గాను కోరి! 06

తెల్లవాఱుచుండఁగ మేఁక తెలివితోడ
నప్పుడే మేలుకొని చూచినటులఁ గనుచు,
"నెవఁడ వీ?" వన, సింహమ్ము "నేను సింహ
మునయ! మీ రెవ్వ?" రని యనె బుగులుతోడ! 07

దాని ప్రశ్నకు బదులీక, దానిఁ గనుచు,
"నోహొ! సింహానివే! నేను నోగిరమున
వేయి యేన్గుల, నొక నూఱు బెబ్బులులనుఁ
జంపి తింటిని! నా ప్రతిజ్ఞ యిదె వినుము! 08

ఒక్క సింహమ్మునుం జంపి, మెక్కు దనుక
నాదు గడ్డమ్మునుం దీయ నంచుఁ బ్రతినఁ
బూని యుంటిని! నేఁ డీవు పొసఁగితి విటు!
నిను వధించియు, నా గడ్డము నిఁకఁ దీతు!" 09

అనుచుఁ దల మోరగించియుఁ, దన గభీర
ముఖమునుం ద్రిప్పుచునుఁ, దన ముందు గాళ్ళు
రెంటినిం బైఁకి నెత్తియుఁ ద్రెళ్ళ నుఱుక;
సింహ మంతట భయపడి, చెలఁగి, పాఱె! 10

ఇట్టి యవకాశమునకయి యెదురుచూచు
మేఁక, "బ్రతుకు జీవుడ!" యని, మిక్కుటమగు
సంతసము నొంది, యింటికి సాఁగిపోయె!
"బలము లేకున్నచో, బుద్ధి బలమె ప్రోచు!!" 11


స్వస్తి



27, సెప్టెంబర్ 2016, మంగళవారం

మేఁకపోతు గాంభీర్యం!





ఒక్క మేఁకల కాపరి యొక్కనాఁడు
తనదు మేఁకల మందఁ గాననమునందు
మేపి, మాపటి వేళకు మేఁకలఁ గొని
పోవుచుండఁగ, నొక కొన్ని పోటి పడెను! 01

"నేను ముం" దన, "నేను ముం", "దేను ముంద"
టంచు మేఁకపోతులు గొన్ని యఱచుచు, మును
ముందు కుఱుకంగ, నొక మేఁకపోతు దారి
తప్పి, యడవిలోనికిఁ జని, తల్లడిల్లె! 02

అటవిలోఁ దిరుగాడుచు, నట నొక గుహ
కానుపింపఁగ, నందు వేగముగఁ జనియు,
విశ్రమించఁగ "సంతోష వేశ్మ మిదియ"
యనుచుఁ బొంగుచు హాయినిఁ గొని శయించె! 03

ఒక్క సింహము మేఁతకై యెక్కడెక్క
డో గమించియు, వేఁటాడి, వేగ రాక,
మాపటికి వచ్చి, గుహ చెంత మందహాస
మునను గర్జించ, మేఁకయు విని, హరిఁ గనె! 04

బయటి నుండియు వచ్చెడి పచ్చకనుల
మెకముఁ గని, మేఁక భయపడె మిక్కుటముగ!
సటల మెకము, బిలమ్మున ఛాగముఁ గన
కయె, మెఱయు నేత్రములఁ గాంచి కలవర పడి; 05

"గహ్వరమ్మున మెక మెదో కల" దనుచునుఁ,
గేసరియె భయమున లోని కేఁగ జడిసి,
బయటనే యుండె, నుదయాన బాగుగాను
దానిఁ గని, స్నేహమును జేయఁ గాను కోరి! 06

తెల్లవాఱుచుండఁగ మేఁక తెలివితోడ
నప్పుడే మేలుకొని చూచినటులఁ గనుచు,
"నెవఁడ వీ?" వన, సింహమ్ము "నేను సింహ
మునయ! మీ రెవ్వ?" రని యనె బుగులుతోడ! 07

దాని ప్రశ్నకు బదులీక, దానిఁ గనుచు,
"నోహొ! సింహానివే! నేను నోగిరమున
వేయి యేన్గుల, నొక నూఱు బెబ్బులులనుఁ
జంపి తింటిని! నా ప్రతిజ్ఞ యిదె వినుము! 08

ఒక్క సింహమ్మునుం జంపి, మెక్కు దనుక
నాదు గడ్డమ్మునుం దీయ నంచుఁ బ్రతినఁ
బూని యుంటిని! నేఁ డీవు పొసఁగితి విటు!
నిను వధించియు, నా గడ్డము నిఁకఁ దీతు!" 09

అనుచుఁ దల మోరగించియుఁ, దన గభీర
ముఖమునుం ద్రిప్పుచునుఁ, దన ముందు గాళ్ళు
రెంటినిం బైఁకి నెత్తియుఁ ద్రెళ్ళ నుఱుక;
సింహ మంతట భయపడి, చెలఁగి, పాఱె! 10

ఇట్టి యవకాశమునకయి యెదురుచూచు
మేఁక, "బ్రతుకు జీవుడ!" యని, మిక్కుటమగు
సంతసము నొంది, యింటికి సాఁగిపోయె!
"బలము లేకున్నచో, బుద్ధి బలమె ప్రోచు!!" 11


స్వస్తి